13890069_covr
Rss

Beleid en Maatschappij

Over dit tijdschrift  

Meld u zich hier aan voor de attendering op dit tijdschrift zodat u direct een mail ontvangt als er een nieuw digitaal nummer is verschenen en u de artikelen online kunt lezen.

Aflevering 2, 2012 Alle samenvattingen uitklappen

    The assassination of Pim Fortuyn and the electoral breakthrough of his Lijst Pim Fortuyn sent shockwaves through the Netherlands in May 2002. This article assesses the influence Fortuyn has had on Dutch politics and society. It provides an overview of the research that has been conducted on this topic over the past decade and relates the findings of previous studies to research on the consequences of the emergence of radical right-wing populist parties on West European party systems.


Sarah de Lange
Sarah L. de Lange is als universitair docente verbonden aan de afdeling politicologie, Universiteit van Amsterdam, s.l.de.lange@uva.nl.
Artikel

Voor en na Fortuyn. Veranderingen en continuïteiten in het burgeroordeel over het democratisch bestuur in Nederland

Trefwoorden Fortuyn, democratic governance, legitimacy, support, satisfaction
Auteurs Prof. dr. Frank Hendriks, Dr. Julien van Ostaaijen en Marcel Boogers
SamenvattingAuteursinformatie

    For several years, Dutch and international survey research programmes, such as the European Values Studies, the Eurobarometer, and the Dutch Parliamentary Elections Studies, have registered the judgements of (Dutch) citizens regarding a wide variety of topics. The Legitimacy-monitor Democratic Governance (Hendriks, Van Ostaaijen & Boogers, 2011) assembles those statistics that together present a layered picture of the legitimacy of democratic governance in the eyes of Dutch citizens. For this article, we review those statistics and take the ‘Fortuyn-year 2002’, the year in which Fortuyn shook up Dutch politics, as a demarcation point. Among the many continuities in pre- and post-Fortuyn statistics, we register a number of marked changes in the judgements of citizens regarding democratic governance in the Netherlands. The most salient, we conclude, is the growing thirst for vigorous ‘leadership’, which not only breaks with the trend of several decades (ever weaker preference for strong leadership), but also the logic of Dutch consensus democracy (many hands and not one head).


Prof. dr. Frank Hendriks
Frank Hendriks is hoogleraar bestuurskunde aan de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur,Tilburg University. Correspondentiegegevens: Prof. dr. F. Hendriks, Tilburg School of Politics and Public Administration, Tilburg University, Warandelaan 2, 5037 AB Tiburg. F.Hendriks@uvt.nl.

Dr. Julien van Ostaaijen
Julien van Ostaaijen is als onderzoeker en docent werkzaam aan de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur, Tilburg University. Correspondentiegegevens: Dr. J. van Ostaaijen, Tilburgse School voor Politiek en Bestuur, http://rechten.uvt.nl/ostaaijen. J.J.C.vanOstaaijen@uvt.nl.

Marcel Boogers
Marcel Boogers is universitair hoofddocent bestuurskunde aan de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur, Tilburg University. m.boogers@uvt.nl.
Artikel

Kieskeurige kiezers

Een panelstudie naar de veranderlijkheid van partijvoorkeuren

Trefwoorden electoral volatility, party preference, voters, party system, consistency
Auteurs Dr. Tom van der Meer, E.J. Erika van Elsas MA MSc, Rozemarijn Lubbe BA e.a.
SamenvattingAuteursinformatie

    The Dutch electorate is the most volatile of Western Europe. At its height in 2002 more than 30 percent of the seats in the Dutch Lower House changed to another party. But what does the increased electoral volatility mean? Are volatile voters whimsical, behaving randomly like drift-sand? Or are volatile voters emancipated, no longer committed to a single political party but still loyal to their own preferences?We answer these questions by analysing the 1VOP panel data set, which covers 55.847 adult respondents who participated in at least 2 of the 58 waves between November 2006 and June 2010.First, we assess the presence, frequency, and direction of changes in voters’ party preferences. More than half of the respondents (52 percent) changed party preference at least once. However, they mostly stick to one of two ideologically coherent party blocks.Second, we explain why some voters are more likely to change party preference than others. Especially middle groups are volatile: people with modal income and average levels of education, and people who position themselves in the political center. However, the lower educated are more likely to switch between dissimilar parties. These findings support the view that increased volatility reflects voter emancipation.


Dr. Tom van der Meer
Dr. T.W.G. van der Meer is universitair docent verbonden aan de vakgroep Politicologie van de Universiteit van Amsterdam. Correspondentiegegevens: Dr. T.W.G. van der Meer, vakgroep Politicologie, Universiteit van Amsterdam, Oudezijds Achterburgwal 237, 1012 DL Amsterdam. t.w.g.vandermeer@uva.nl.

E.J. Erika van Elsas MA MSc
E.J. van Elsas, MA MSc is als junior onderzoeker verbonden aan de vakgroep Politicologie van de Universiteit van Amsterdam. Correspondentiegegevens: E.J. van Elsas, vakgroep Politicologie, Universiteit van Amsterdam, Oudezijds Achterburgwal 237, 1012 DL Amsterdam.

Rozemarijn Lubbe BA
R.E. Lubbe, BA is als junior docent verbonden aan het departement Politieke Wetenschap van de Universiteit Leiden. Correspondentiegegevens: R. Lubbe, departement Politieke Wetenschap, Postbus 9555, 2300 RB Leiden.

Prof. dr. Wouter van der Brug
Prof. dr. W. van der Brug is hoogleraar Algemene Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Correspondentiegegevens: W. van der Brug, vakgroep Politicologie, Universiteit van Amsterdam, Oudezijds Achterburgwal 237, 1012 DL Amsterdam.
Artikel

De wedergeboorte van de fact-free politics

Pim Fortuyn en de nieuwe tegencultuur (2002-2012)

Trefwoorden politieke cultuur, Pim Fortuyn, fact-free politics, personalisering, anti-establishment ressentiment
Auteurs Prof. dr. Dick Houtman, Dr. Peter Achterberg en Roy Kemmers Msc.
SamenvattingAuteursinformatie

    In this paper we analyze Fortuyn’s political inheritance in the Netherlands. Going beyond the mere electoral popularity of his neo-rightist successors, we analyze the changing political culture since Fortuyn entered the political stage. More specifically we show that his ideological beliefs – Fortuyn voiced an unprecedented combination of liberal views towards homosexuals and gender equality with critical views pertaining to immigration, and he was critical of political and administrative elites – caught on in current Dutch politics. Moreover, his highly personal communicative style, placing him outside the inner circle of Dutch politics underscoring his adversity to these political elites, also caught on in mainstream political campaigning. This new personal style, however, did not mean a demise of ideology. On the contrary, Fortuyn actively tried to appeal to the electorate with ideals and ideology – hence marking the rebirth of the so-called ‘fact-free politics’ after the de-ideologized purple governments in the Netherlands. Since Fortuyn, mainly parties on the right side of the political spectrum have followed this path of re-ideologization. The paper ends with a comparison of the counterculture originating in the 1960s and post-Fortuyn right-wing politics, which surprisingly shows great continuity. We therefore argue that we are currently witnessing a veritable counterculture 2.0.


Prof. dr. Dick Houtman
Dick Houtman is hoogleraar cultuursociologie aan het Centre for Rotterdam Cultural Sociology (CROCUS), Erasmus Universiteit Rotterdam. Correspondentiegegevens: Prof. dr. D. Houtman, Erasmus Universiteit Rotterdam, Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam. www.dickhoutman.nl. houtman@fsw.eur.nl.

Dr. Peter Achterberg
Peter Achterberg is universitair hoofddocent cultuursociologie aan het Centre for Rotterdam Cultural Sociology (CROCUS), Erasmus Universiteit Rotterdam. Correspondentiegegevens: Dr. P. Achterberg, Erasmus Universiteit Rotterdam, Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam www.peterachterberg.com. achterberg@fsw.eur.nl.

Roy Kemmers Msc.
Roy Kemmers is promovendus cultuursociologie aan het Centre for Rotterdam Cultural Sociology (CROCUS), Erasmus Universiteit Rotterdam. Correspondentiegegevens: R. Kemmers, Msc., Erasmus Universiteit Rotterdam, Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam. kemmers@fsw.eur.nl.
Artikel

Ondertussen in de lokale politiek

De ontwikkeling van lokale politieke partijen, de Leefbaar-beweging en Pim Fortuyn

Trefwoorden local politics, local parties, liveable
Auteurs Julien van Ostaaijen
SamenvattingAuteursinformatie

    When people think of Pim Fortuyn, most of them mainly remember his national campaign and (electoral) debates. However, Fortuyn also had an impact in local politics. With the local party Liveable Rotterdam (Leefbaar Rotterdam) he won the 2002 Rotterdam municipal elections with almost 35 procent of the votes and was involved in coalition talks with the Liberal Party and the Christian Democratic Party. Without Fortuyn, who was murdered in 2002, Liveable Rotterdam was able to implement several parts of its electoral programme (Van Ostaaijen 2010, 2011). But Fortuyn’s anti-establishment attitude was not unprecedented at the local level. Many local parties, meaning parties not affiliated to a national party, already portrayed styles of anti-establishment, especially the so-called ‘Liveable’ (Leefbaar) parties. In this article, the development of those parties, mainly since 2002, is described and discussed. The electoral results of these parties are, where possible, linked or hypothesised to the rise of Fortuyn.


Julien van Ostaaijen
Julien van Ostaaijen is als onderzoeker en docent werkzaam aan de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur, verbonden aan de Tilburg University (TiU). Correspondentiegegevens: Dr. J. van Ostaaijen, Tilburgse School voor Politiek en Bestuur, http://rechten.uvt.nl/ostaaijen. j.j.c.vanostaaijen@uvt.nl.
Diversen

Fortuyn bracht scheutje Den Uyl in politiek

Auteurs Drs. Pieter Jan Dijkman
Auteursinformatie

Drs. Pieter Jan Dijkman
Pieter Jan Dijkman is hoofdredacteur van Christen Democratische Verkenningen, kwartaalblad van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA. Correspondentiegegevens: Drs. P.H.J. Dijkman, hoofdredacteur Christen Democratische Verkenningen, Wetenschappelijk Instituut voor het CDA, Buitenom 18, Postbus 30453, 2500 GL Den Haag. Dijkman.wi@cda.nl.
Diversen

De erfenis van Pim Fortuyn

Auteurs Drs. Frank van Mil
Auteursinformatie

Drs. Frank van Mil
Frank van Mil is wetenschappelijk directeur van de Mr. Hans van Mierlo Stichting, het Wetenschappelijk bureau van D66, voor sociaal-liberaal gedachtegoed. Correspondentiegegevens: Drs. F.A.J. van Mil, Mr. Hans van Mierlo Stichting, Hoge Nieuwstraat 26, Den Haag. F.vanMil@d66.nl.
Diversen

Het einde van het driestromenland

Auteurs Dr. Dick Pels
Auteursinformatie

Dr. Dick Pels
Dick Pels is socioloog en directeur van Bureau de Helling, het Wetenschappelijk bureau van GroenLinks. In 2003 schreef hij De geest van Pim. Het gedachtegoed van een politieke dandy, en in 2011 Het volk bestaat niet. Leiderschap en populisme in de mediademocratie. Correspondentiegegevens: Dr. D.L. Pels, Bureau de Helling, Wetenschappelijk Bureau Groenlinks, Oudegracht 312, 3511 PK Utrecht. dpels@groenlinks.nl.

René Cuperus
René Cuperus is wetenschappelijk medewerker bij de Wiardi Beckman Stichting, denktank van de PvdA. rcuperus@wbs.nl.

Arjan Vliegenthart
Arjan Vliegenthart is directeur van het Wetenschappelijk bureau van de SP en Eerste Kamerlid voor dezelfde partij. Correspondentiegegevens: Dr. A. Vliegenthart, Wetenschappelijk Bureau SP, Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam. avliegenthart@sp.nl.
Diversen

Repeterende regenten

Auteurs Patrick van Schie
Auteursinformatie

Patrick van Schie
Patrick van Schie is historicus en directeur van de Prof. mr. B.M. Teldersstichting, het onafhankelijke Wetenschappelijk bureau ten behoeve van het liberalisme en de VVD. Correspondentiegegevens: Dr. P.G.C. van Schie, Prof. mr. B.M. Teldersstichting, Koninginnegracht 55a, 2514 AE ’s-Gravenhage. vanschie@teldersstichting.nl.
Diversen

What if …

Auteurs Hans Boutellier
Auteursinformatie

Hans Boutellier
Hans Boutellier is algemeen directeur van het Verwey-Jonker Instituut en bijzonder hoogleraar veiligheid en burgerschap aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Correspondentiegegevens: Prof. dr. J.C.J. Boutellier, Verwey-Jonker Instituut, Kromme Nieuwegracht 6, 3512 HG Utrecht. hboutellier@verwey-jonker.nl.
Diversen

Lente

Auteurs Jelle van der Meer
Auteursinformatie

Jelle van der Meer
Jelle van der Meer is journalist. jellevdm@xs4all.nl.
Diversen

Waarom Pim nog leeft

Auteurs Prof. dr. Willem Trommel
Auteursinformatie

Prof. dr. Willem Trommel
Willem Trommel is hoogleraar beleids- en bestuurswetenschap aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Correspondentiegegevens: Prof. dr. W.A. Trommel, faculteit Sociale Wetenschappen, Vrije Universiteit Amsterdam, De Boelelaan 1081, 1081 HV Amsterdam. w.a.trommel@vu.nl.
Diversen

De lange schaduw van een kale leider

Auteurs Prof. dr. Paul Dekker
Auteursinformatie

Prof. dr. Paul Dekker
Paul Dekker is hoogleraar Civil Society aan de Universiteit van Tilburg. Correspondentiegegevens: Prof. dr. P. Dekker, departement Sociologie, Universiteit van Tilburg, Postbus 90153, 5000 LE Tilburg. paul.dekker@uvt.nl.

Dr. Ringo Ossewaarde
Ringo Ossewaarde is universitair hoofddocent sociologie aan de Universiteit Twente. Correspondentiegegevens: Dr. M.R.R. Ossewaarde, faculteit Management en Bestuur, vakgroep Bestuurskunde, Universiteit Twente, Drienerlolaan 5, 7522 NB Enschede. m.r.r.ossewaarde@utwente.nl.
Diversen

De Tegenpartijen

Auteurs Prof. dr. Meindert Fennema
Auteursinformatie

Prof. dr. Meindert Fennema
Meindert Fennema is hoogleraar Politieke Theorie aan de Universiteit van Amsterdam. Onlangs verscheen van zijn hand: Van Thomas Jefferson tot Pim Fortuyn. Balans van Democratie. Correspondentiegegevens: Prof. dr. M. Fennema, afdeling Politicologie, Universiteit van Amsterdam, Oude Zijds Achterburgwal 237, 1012 DL Amsterdam. M.Fennema@uva.nl.

Drs. Tim Houwen
Tim Houwen is promovendus bij de afdeling Praktische Filosofie van de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij schrijft een filosofisch proefschrift over populisme en democratie. Correspondentiegegevens: Drs. T. Houwen, afdeling Praktische Filosofie, Radboud Universiteit Nijmegen, Postbus 9103, 6500 HD Nijmegen. t.houwen@ftr.ru.nl.
Diversen

Fortuynisme als neotraditionalisme

Auteurs Dr. Gijs van Oenen
Auteursinformatie

Dr. Gijs van Oenen
Gijs van Oenen is universitair hoofddocent politieke en sociale filosofie aan de faculteit Wijsbegeerte, Erasmus Universiteit Rotterdam. Correspondentiegegevens: Dr. G.H. van Oenen, faculteit Wijsbegeerte, Erasmus Universiteit Rotterdam, Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam. vanoenen@fwb.eur.nl.
Diversen

Fortuyns tragische erfenis

Auteurs Prof. dr. Paul Frissen
Auteursinformatie

Prof. dr. Paul Frissen
Paul Frissen is decaan en bestuursvoorzitter van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur, hoogleraar bestuurskunde aan de Universiteit van Tilburg en lid van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling. Correspondentiegegevens: Prof. dr. P.H.A Frissen, NSOB, Lange Voorhout 17, 2514 EB Den Haag. Frissen@nsob.nl.
Boekbespreking

Stilte voor de storm?

Trefwoorden Review
Auteurs Jurre van den Berg MSc.
SamenvattingAuteursinformatie

    In this feature authors review recently published books on subjects of interest to readers of Beleid en Maatschappij.


Jurre van den Berg MSc.
Jurre van den Berg is socioloog en verbonden aan de afdeling Bestuurswetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Correspondentiegegevens: J. van den Berg, MSc., afdeling Bestuurswetenschappen, Vrije Universiteit Amsterdam, De Boelelaan 1081, 1081 HV Amsterdam. J.van.Berg@vu.nl.