Rp_0486-4700_2018_060_004_covr
Rss

Res Publica

Over dit tijdschrift  

Meld u zich hier aan voor de attendering op dit tijdschrift zodat u direct een mail ontvangt als er een nieuw digitaal nummer is verschenen en u de artikelen online kunt lezen.

Aflevering 3, 2017 Alle samenvattingen uitklappen
Introduction

Access_open Wat weten we eigenlijk van elkaar?

Lokale politiek en lokale verkiezingen in Nederland en België

Auteurs Julien van Ostaaijen en Peter Thijssen
Auteursinformatie

Julien van Ostaaijen
Julien van Ostaaijen is als universitair docent verbonden aan de Tilburg School of Governance van Tilburg University. Hij doet veel onderzoek naar lokale democratie en heeft onder meer gepubliceerd over de rol van de gemeenteraad, lokale partijen, de aanstellingswijze van wethouders en burgemeesters, burgerbetrokkenheid en de opkomst bij (lokale) verkiezingen. Zijn proefschrift ging over de vraag hoe veranderingen in het lokaal bestuur kunnen worden doorgevoerd. Voor meer informatie over zijn werk: www.vanostaaijen.nl

Peter Thijssen
Universiteit Antwerpen
Article

Access_open Bijzondere buren

Lokaal bestuur en lokale verkiezingen in Nederland en Vlaanderen

Trefwoorden The Netherlands, Flanders, Belgium, local government, local politics, elections
Auteurs Julien van Ostaaijen
SamenvattingAuteursinformatie

    Even though they are portrayed as culturally and mentally very different, the Dutch and the Flemish share a border, a part of their history, and their language. Little oversight has been provided regarding the similarities and differences in terms of their democratic and political institutions and their mode of operation. This is especially the case for the local level. With upcoming local elections in both the Netherlands and Flanders/Belgium, this article presents an oversight of similarities and differences regarding local government and local elections in both territories. The main conclusion is that there are differences and similarities in both the local institutional setting and government practice. In local government practice however, the differences stand out.


Julien van Ostaaijen
Julien van Ostaaijen is als universitair docent verbonden aan de Tilburg School of Governance van Tilburg University. Hij doet veel onderzoek naar lokale democratie en heeft onder meer gepubliceerd over de rol van de gemeenteraad, lokale partijen, de aanstellingswijze van wethouders en burgemeesters, burgerbetrokkenheid en de opkomst bij (lokale) verkiezingen. Zijn proefschrift ging over de vraag hoe veranderingen in het lokaal bestuur kunnen worden doorgevoerd. Voor meer informatie over zijn werk: www.vanostaaijen.nl
Article

Access_open Verticale politieke cumul in de Lage Landen: evolutie en verklaringen

Trefwoorden Cumul des mandats, Multiple office-holding, Members of parliament, Local representatives, Central-local relations
Auteurs Nicolas Van de Voorde
SamenvattingAuteursinformatie

    Studies have shown that multiple office-holding, a practice that denotes the simultaneous exercise of any directly elected municipal mandate and parliamentary seat, is more commonplace in European national parliaments than expected. However, research in Belgium, and especially in the Netherlands, is scarce and extremely fragmented. Therefore, our analysis provides a systematic comparison between the Low Countries with a longitudinal focus. In the first part of the paper, the frequency of the practice is described and its evolution in the last two decades tracked. In the second part, we provide aggregated explanations for the identified discrepancy. Indeed, our results show that after the most recent elections, more than 80% of all Belgian members of parliament held a local mandate, and this percentage increased by 10% during our reference period. In contrast, 9 out of 150 members of the Dutch Second Chamber were combining several offices at the beginning of their national mandate, while the degree of cumulards remained stable. Unexpectedly, the legislative framework and the party regulations are not the source of this deviation, as they are almost identical in both countries. We argue that the difference can be attributed to the role and position of the local government, the political culture and the electoral system.


Nicolas Van de Voorde
Nicolas Van de Voorde is als FWO-aspirant verbonden aan het Centrum voor Lokale Politiek aan de Universiteit Gent. Zijn onderzoek is gericht op het fenomeen cumul des mandats in de Belgische context.
Article

Access_open Burgemeester (m/v) in de Lage Landen

Zelfde job? Zelfde rol? Zelfde vragen?

Trefwoorden mayoralty, mayors, Flanders, Netherlands, institutional change, selection procedure
Auteurs Niels Karsten, Koenraad De Ceuninck en Herwig Reynaert
SamenvattingAuteursinformatie

    This article compares the mayoralties of the Netherlands and Flanders, with a particular focus on the changes since 2010. The results show that the mayors of these two historically and culturally connected Low Countries form particularly homogeneous groups of people. This has not changed much over the last few years. The role and function of mayors in both Flanders and the Netherlands, however, have gradually changed substantially. In particular, both mayors’ responsibilities in the field of safety and security have increased. At the same time, the two mayoralties show considerable differences. The Flemish mayor has long been and still is a far more political figure than the Dutch mayor is. The Dutch mayoral office, however, is politicising, which has resulted in more debate about its role in local government than in Flanders. The comparison shows how the local political culture can strongly influence how public offices take shape.


Niels Karsten
Niels Karsten, MA, is als universitair docent verbonden aan de Tilburg School of Governance. Hij doet vooral onderzoek naar lokaal politiek-bestuurlijk leiderschap. Als promovendus deed hij onderzoek naar de verantwoording door burgemeesters en wethouders van controversiële beslissingen. Tussen 2013 en 2014 was hij projectleider van een uitgebreid empirisch onderzoek naar het Nederlandse burgemeestersambt, dat resulteerde in het boek Majesteitelijk & Magistratelijk. Sindsdien is hij betrokken geweest bij verschillende onderzoeken naar politieke ambtsdragers in binnen- en buitenland. Over het Nederlandse burgemeestersambt publiceerde hij onder andere in Bestuurswetenschappen, Lex Localis, Leadership en het Oxford Handbook of Political Leadership.

Koenraad De Ceuninck
Koenraad De Ceuninck is als docent verbonden aan de vakgroep Politieke Wetenschappen van de Universiteit Gent. Hij is lid van het Centrum voor Lokale Politiek. Zijn voornaamste onderzoeksdomeinen zijn schaal en lokale politiek, gemeentelijke fusies en hervormingen op lokaal niveau. Zijn doctoraatsonderzoek was een studie naar de politieke besluitvorming tijdens de gemeentelijke fusies in België in 1976. Hij publiceert rond meerdere onderwerpen met betrekking tot lokaal beleid en lokale politiek. Hij is betrokken bij het vak Actuele vraagstukken van de lokale politiek en is verantwoordelijk voor de stages binnen de opleiding politieke wetenschappen.

Herwig Reynaert
Herwig Reynaert is als gewoon hoogleraar verbonden aan de vakgroep Politieke Wetenschappen van de Universiteit Gent. Hij is voorzitter van het vakgebied Lokale en Regionale Politiek en voorzitter van het Centrum voor Lokale Politiek. Sinds 2009 is hij decaan van de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen. Hij publiceerde als auteur en/of coauteur tientallen boeken, wetenschappelijke artikels en hoofdstukken in boeken. Zijn publicaties hebben vooral de lokale politiek als onderwerp. Tevens is hij organisator van zowel nationale als internationale congressen over (vergelijkende) lokale politiek. Hij doceert de vakken lokale politiek, actuele vraagstukken van de lokale politiek, interne Belgische politiek en Belgische binnenlandse politiek. Hij maakt deel uit van diverse wetenschappelijke redactieraden.
Article

Access_open Domineren Brussel en Den Haag ook de Dorpsstraat?

Nationale en lokale determinanten van het succes van nationale partijen bij de Nederlandse en Vlaamse gemeenteraadsverkiezingen

Trefwoorden second-order elections, municipal elections, local politics
Auteurs Sofie Hennau, Ramon van der Does en Johan Ackaert
SamenvattingAuteursinformatie

    This article investigates to what extent national and/or local factors influence the performance of national parties in the most recent Flemish and Dutch municipal elections of, respectively, 2012 and 2014.
    Our analyses underscore the impact of local factors on the municipal election results, both in Flanders and in the Netherlands. The number of parties and previous election results have a negative effect on the vote share of national political parties. Contrary to the expectations, participation in local government does not have any influence on the national lists’ elections results.
    Although local factors have to be taken into account to get a better estimation of the performance of national lists in municipal elections, national factors have significant effects as well. Parties doing well at the national elections, are less successful at the local level.


Sofie Hennau
Sofie Hennau is postdoctoraal onderzoeker aan de faculteit Rechten van de UHasselt. Zij doet onderzoek naar lokale institutionele hervormingen en lokale politiek.

Ramon van der Does
Ramon van der Does is werkzaam als onderwijs- en onderzoeksassistent aan de Universiteit Leiden. Ook doet hij zelfstandig onderzoek naar deliberatie, politieke participatie en lokale verkiezingen.

Johan Ackaert
Johan Ackaert is hoogleraar en decaan van de faculteit Rechten van de UHasselt. Zijn onderzoek richt zich op lokaal beleid en lokale politiek.

Philippe Raets
Philippe Raets vervulde diverse functies in het openbaar bestuur. Hij was onder andere directeur Bestuurs- en Managementondersteuning bij de gemeente Amsterdam, directeur Financiën en Economische Zaken bij het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) en waarnemend secretaris-generaal bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In september 2012 werd hij gemeentesecretaris en algemeen directeur van de gemeente Rotterdam. Deze functie vervulde hij tot 1 september 2017. Vanaf 1 september 2017 is hij voorzitter van het college van bestuur van het regionaal opleidingscentrum Zadkine.
Practice

Access_open Bestuurlijke organisatie zonder grenzen

Auteurs Roel Verhaert en Kathleen Lambrechts
Auteursinformatie

Roel Verhaert
Roel Verhaert studeerde af in de administratieve wetenschappen. Hij is functioneel analist in de informatica en master in internal auditing. Meer dan veertig geleden startte hij zijn loopbaan in dienst van de overheid en de maatschappij. Hij begon bij de stad Antwerpen op de personeelsdienst als mainframeprogrammeur. Hij was daarna lange tijd kabinetschef, vervolgens inspecteur van financiën, oprichter van de interne auditdienst en bedrijfsdirecteur van de toenmalige entiteit Informatie & Districtswerking. Vanaf 2004 is Roel Verhaert stadssecretaris. In deze hoedanigheid stuurt hij de stedelijke organisatie aan, is hij de go-between tussen de politiek en de organisatie en onder meer eindverantwoordelijke voor het interne controlesysteem en verantwoordelijk voor het bewaken van de wettelijkheid, briefwisseling en de ondertekening. In zijn gevarieerde loopbaan waren zijn permanente aandacht voor het verbeteren van de dienstverlening ten behoeve van de burger en zijn nietaflatende interesse voor IT en nieuwe technologieën steeds als twee rode draden aanwezig. Hij staat met beide voeten in de praktijk. Hij is een gedreven manager, bekend om zijn frisse kijk, rationele aanpak, originele invalshoeken en ontwapenende humor. Zijn grootste talent is waarschijnlijk dat hij zich nooit laat afleiden door details, maar de essentie van de zaak steeds voor ogen weet te houden.

Kathleen Lambrechts
Kathleen Lambrechts werkt sinds 1993 bij de stad Antwerpen. Zij was dertien jaar de rechtstreekse adviseur van stadssecretaris Roel Verhaert. Ze is jurist en heeft een bijzondere interesse voor overheidsrecht, met name voor administratief recht. Dit regelt de relatie tussen de burger en zijn democratisch verkozenen en beschrijft hoe ambtenaren hiertoe kunnen bijdragen. Kathleen adviseert de stadssecretaris, de politiek en de administratie op beleidsmatig, bestuurskundig en juridisch vlak. Daarnaast heeft zij een bijzondere interesse voor personeelsbeleid, integriteit en het optimaliseren van administratieve processen via business process management. Zij publiceerde onder meer Weg met keurslijf, integriteit bevrijdt!, samen met Annemie Breëns, Bart De Bie, Kristien Verbraeken, Gert Verhaert, Roel Verhaert (Politeia) en Instrumenten voor resultaatgericht werken, i.s.m. Roel Verhaert (Vanden Broele).

Cathy Berx
Cathy Berx is docent aan de Rechtsfaculteit van de Universiteit Antwerpen voor de vakken recht van gedecentraliseerde besturen (2de Master) en juridische vaardigheden debatklas (1ste Bachelor). Als aspirant bij het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek behaalde ze een bekroond doctoraat op haar proefschrift over ‘Rechtsbescherming van de Burger tegen de overheid’. Sinds 1 mei 2008 is zij gouverneur van de provincie Antwerpen. Zij is voorzitter van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) en zetelt in de raden van bestuur van onder meer HETPALEIS, Stichting Conservatorium, Campus Vesta, de Hoge Raad van de Universiteit Antwerpen. Zij schreef boeken, artikelen en bijdragen over diverse onderwerpen. Voordien was Cathy Berx onder meer vicevoorzitter van het OCMW van Antwerpen (2001-2007), lid van het Vlaams Parlement (2004-2008) en van de Gemeenteraad van Antwerpen (2007-2008).
Practice

Access_open Participatieland

Auteurs Jan van Zanen
Auteursinformatie

Jan van Zanen
Jan van Zanen is burgemeester van de gemeente Utrecht en voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Gemeenten (VNG).

Wim Dries
Wim Dries is burgemeester van Stad Genk en voorzitter van de Vlaamse Vereniging van Gemeenten en Steden.