De positieve benadering van evaluatie in relatie tot het bereiken van succes is een frisse wind. Het wordt inderdaad tijd dat evaluatoren gebruikers meer helpen en stimuleren om van (beleids)ervaringen te leren. En: dat geëvalueerden zich daarvoor vanaf het begin openstellen. Aandachtspunt is wel dat de evaluator daarbij zijn of haar waardevolle kritische (kennis)blik niet verliest.

In this feature authors discuss recent research findings that are of interest to readers of Beleid en Maatschappij.

In this article, we explore how evaluations are managed by Dutch policy departments in terms of six aspects of evaluation capacity: institutions, programming, budgeting, evaluation process and content, and finally, evaluation use. We also sketch how international organisations and a number of larger countries deal with these issues of evaluation capacity. Internationally, a variety of norms, checklists and procedures demonstrate that the commissioning party is considered to play a key role in the realisation of evaluations as well as their use. Here, evaluation and evaluation knowledge are often viewed as part of the policy process rather than as a separate exercise. Our description of evaluation practices in Dutch policy departments reveals that several capacity-enhancing initiatives were developed in the past few years, such as new evaluation institutions or structures and programs to promote the commissioning of effectiveness evaluations. It also suggests, however, that accountability is an important driving force behind evaluation, perhaps more powerful than learning.

De laatste jaren is de beleidsmatige en wetenschappelijke aandacht voor ex ante onderzoek toegenomen. De vraag is of dit ook is terug te zien in het aantal studies naar concrete plannen, en in het gebruik van de uitkomsten van ex ante studies in de beleidsontwikkeling. Om dit na te gaan verrichtten we een metastudie van ex ante onderzoeken over beleid op rijksniveau, verschenen in de periode 2005 tot en met 2011. In deze bijdrage beschrijven we eerst hoe vaak en met welk doel ex ante onderzoek wordt verricht en om wat voor typen studies het gaat. Daarna nemen we het gebruik in het beleidsontwikkelings- en besluitvormingsproces onder de loep door in te zoomen op vijf ex ante onderzoeken. Een eerste conclusie is dat er inmiddels een aanzienlijk aantal ex ante studies is verschenen; een tweede dat in alle vijf casus het onderzoek belangrijke actoren in het beleidsproces bereikt heeft, maar dat de uitkomsten niet altijd doorklinken in het uiteindelijke beleid.

This paper offers a critical empirical analysis of the policy terms ‘allochtoon’ and ‘autochtoon’, which have been used in Dutch public policy and administrative practices in recent years, as well as in general public discourse, to distinguish between people with a migrant background and those with a so-called native background on the basis of birthplace. Taking an interpretive policy analysis perspective, we present metaphor and category analyses to show the determining role that ‘place of origin’ has in the policy terms. The analysis includes a historical contextualization of the categories within Dutch policy discourse. The metaphor analysis focuses on the etymology of the terms, and the category analysis examines the taxonomy used by Statistics Netherlands since 1999. The role of ‘place’, and in particular country or land of birth, in these etymologies and taxonomies link to elements from ancient racial thinking, showing that ‘birthplace’ is a surrogate for race in this policy discourse. The analysis leads us to argue that the terms are inherently exclusive and that the exclusive work that the essentialist categories do is in marked contrast to the policy goal of integration.